Waar wij wonen
20 oktober 2010
Willem van Toorn (1935), schrijver van verhalen, romans, poëzie en essays, heeft de Groeneveldprijs 2010 gekregen. De Groeneveldprijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of organisatie die zich inzet voor het debat over de groene ruimte. Rode draad in Van Toorns werk is zijn liefde voor het landschap ‘als prentenboek van ons geheugen’. Willem van Toorn nam de prijs in ontvangst en hield daarbij de lezing: ‘Waar wij wonen’.
‘Waar wij wonen’, titel van de Groeneveldlezing 2010, is vernoemd naar een van de bekendste Verkade-albums van Jac. P. Theijsse. Het verscheen in 1937 en bevat in het voorwoord een beschrijving van het karakter van het Nederlandse landschap. ‘We zullen dan zien, (aldus dit voorwoord) dat eigenlijk heel Nederland een merkwaardig complex van cultuur en natuur is te noemen…’
Van Toorn laat zien hoe landschappen rijk zijn aan betekenis en het geheugen van een streek en de daarin levende mens weerspiegelen. Maar uit economische gewin en politieke onverschilligheid worden het karakter van het landschap – en het geheugen – met de grond gelijkgemaakt. In onder andere zijn roman De rivier toont Van Toorn heel duidelijk zijn betrokkenheid met het landschap. Het grote landschapsboek, een keuze uit de stukken die Willem van Toorn de afgelopen vijftien jaar schreef over het landschap en onze omgang ermee, verschijnt in februari 2011 bij Uitgeverij Querido.
De Groeneveldprijs stimuleert de bewustwording en bevordert het debat over de verschillende vormen van gebruik van het landelijk gebied. De Groeneveldprijs ging eerder naar onder meer Geert Mak, Koos van Zomeren, Benny Jolink en Auke van der Woud.
(in NRC van 23 oktober 2010 staat de bekorte versie van de rede die Willem van Toorn hield bij de aanvaarding van de Groeneveldprijs op 20 oktober 2010)