In september 2013 is het routenetwerk Waddenwandelen helemaal klaar. Maar ook nu al kun je paadjes volgen die kronkelen door de kustprovincies Noord-Holland, Friesland en Groningen. Dit wandelnetwerk verbindt uiteindelijk ruim 1200 km aan voetpaden via knooppunten. Een initiatief van Landschapsbeheer Groningen, Friesland en Landschap Noord-Holland.
De paden hebben een cultuurhistorische insteek. Via een geavanceerde website kun je je favoriete route langs knooppunten uitstippelen en vervolgens naar keuze uitprinten of als app toevoegen. Ook worden er wandelkaarten en wandelgidsen op de markt gebracht. Achterliggende gedachte is mensen het landschap te laten beleven in de ruimste zin van het woord; een vorm van ‘slow travel’ . In februari 2013 wordt het project gelanceerd op de Fiets- en Wandelbeurs in de RAI.
Detroit is in 50 jaar tijd teruggevallen van bijna 2 miljoen inwoners naar 700.000. De stad was vrijwel geheel afhankelijk van de auto-industrie en die vertrok naar lage lonenlanden. Vanuit de overlevingsdrang van de bewoners die zijn gebleven ontstond geleidelijk een nieuwe samenleving die gebaseerd is op stadslandbouw. Grace Lee Boggs, filosoof en duurzaamheidsactivist, omschrijft dit als een culturele revolutie die de weg vrijmaakt naar een postindustriële wereld. Deze is niet langer meer gebaseerd op het kapitalisme of communisme. Het is een stille revolutie die op een natuurlijke manier past in de opvolging van de mens als jager-verzamelaar, landbouwer naar de industriële mens van nu.
Hier in Detroit valt ‘niets meer te verdienen’ – de stad lijkt aan zichzelf overgelaten – en dus ligt de weg vrij voor nieuwe kansen. Ook nu tonen de Amerikanen zich als ware pioniers; dit keer niet in nieuw, onontgonnen land, maar in een bestaande nederzetting. Dit is de oerkracht van de Amerikanen: overleven binnen de mogelijkheden en dat kan omdat er voldoende vrijheid heerst. Vanuit de kennis die de ouderen van de grotendeels afro-amerikaanse bevolking nog heeft, wordt op de talloze lege plekken stadslandbouw gepleegd. Vanuit scholen worden kinderen betrokken en die maken hun ouders op hun beurt enthousiast. Zo spelen alle generaties een rol in de opbouw van een nieuwe, duurzame en sociale stad.
Op deze netwerkbijeenkomst kwamen vanuit zeer uiteenlopende achtergrond mensen uit Utrecht bij elkaar: stedenbouwkundigen, architecten, mensen uit de permacultuur en volkstuinen, biologische winkels, woningbouwcoöperaties, enzovoorts. Dat gebeurde in De Moestuin; een biologische tuin met zorg voor de natuur, maar vooral ook voor mensen. Tijdens dit event werd gebrainstormd over verschillende thema’s rond stadslandbouw in Utrecht, zoals netweken, financieren en openbare ruimte. Ook was er volop ruimte om elkaar te voeden in kennis en praktijkervaring.
In een compacte stad als Utrecht is ruimte vaak de beperkende factor. Toch blijken er mogelijkheden, bijvoorbeeld op tijdelijk leegkomende terreinen van woningbouwcoöperaties of op daken. Op een stadslandbouwkaart konden deelnemers potentiële locaties plaatsen. Knelpunten zijn vervuilde grond, vandalisme en verantwoordelijkheid. Tijdens het event zijn hiervoor praktische oplossingen aangedragen. Inspiratie en praktische kennis voor stadlandbouw kan gevonden worden bij de 12 bestaande volkstuinenparken in Utrecht. De rol van kinderen is essentieel; door hen kennis te laten maken met voedselproductie krijg je vanzelf ook de ouders mee. Stadslandbouw is daarom vooral een sociaal en educatief gebeuren. De werkelijke meerwaarde van voedselproductie is vooralsnog beperkt.
Naast de aanwezigheid van wethouder Mirjam de Rijk (o.a. met duurzaamheid) was de bijdrage van mensen uit Detroit bijzonder. Deze stad was ooit de vijfde stad van de USA, maar is na 1960, toen de auto-industrie instortte, teruggevallen tot een uitgestrekt dorp met nog maar een derde van de bevolking. Het enorme aanbod aan lege terreinen en gebouwen wordt benut voor de teelt van groenten en fruit en het houden van (klein)vee. Zo ontstaat een gemeenschap van stadsboeren en kunstenaars die zichzelf staande weet te houden in een bar economisch klimaat. Weer zijn de VS als ware pioniers een voorbeeld voor Europa. Aansluitend werden in het kader van de Dag van de Architectuur films vertoond over stadslandbouw in o.a. Detroit: Wild City en Garden Stories.
De National Trust publiceerde onlangs het rapport Natural Childhood. Hierin wordt duidelijk dat kinderen steeds minder buiten komen. Lekker buiten spelen, spelerderwijs de natuur verkennen, is er niet meer bij. Een onrustbarende ontwikkeling, want wie de natuur niet leert kennen, haar niet in zijn armen sluit, zal haar later niet beschermen. Een aantal jaren geleden publiceerde Richard Louv al de bestseller Last child in the woods. Kortom: ouders, opvoeders, scholen: zorg dat ze buiten komen ! Aan de natuurbeschermende organisaties zal het niet liggen; zij hebben hun programma’s klaar.
In de aflevering Groen Goud (vpro/tegenlicht) is een indrukwekkende documentaire te zien over het herstellen van grootschalig aangetaste ecosystemen. Voorbeelden zijn het lössplateau in China en de halfwoestijn van Jordanië. Al meer dan 15 jaar is ecoloog en cameraman John D. Liu bezig met zijn wereldwijde missie om woestijnen te vergroenen en biodiversiteit te herstellen. ‘Als wij in staat zijn ecosystemen te herstellen, waarom doen we dat dan niet ?’ aldus Liu.
| ONTWERP: CENTOMANI | DISCLAIMER |