Paul van Kan Natuur en Landschap

Auteur Archief

natuur in de straat

maandag 10 oktober 2011


Meer natuur in de straat: niemand twijfelt over de noodzaak ervan. Nu al groeien generaties op in steden zonder contact met natuur. Toch zijn er wel degelijk goede en vindingrijke projecten om mens en natuur samen te brengen in onze hoogdynamische stedelijke leefomgeving. Alleen blijven deze vaak steken in mooie voorbeelden. Navolging op grote schaal blijft tot dusver achterwege.

De Vereniging Nederlands Cultuurlandschap gaat daar met haar boek Natuur in de Straat en het bijbehorende gelijknamige actieplan verandering in brengen. De nadruk ligt op ‘samen doen’. In samenwerking met Vara’s Vroege Vogels Tuinreservaten en de gemeente Rotterdam is Natuur in de Straat gepresenteerd op 4 november 2011 in Rotterdam.


groene loper 010

donderdag 22 september 2011

Overal zijn initiatieven gestart om buiten te beleven. Zo ook in Rotterdam. Op 24 september 2011 rolt Rotterdam de Groene Loper uit.
Van Zevenkamp tot de Tuin aan de Maas kun je ruim zestig groene hotspots ontdekken. Parken en natuurgebieden, proeftuinen en groene daken, stadslandbouw en weelderige binnentuinen. Ontdek de groene ziel van de stad op plekken waar je nog nooit bent geweest! In je eigen tijd en tempo op een van de inspirerende hotspots, met een slenterroute of doe de 30 kilometer van Zevenkamp tot de Tuin aan de Maas.


nieuwe Natuurwet

maandag 19 september 2011

Het Ministerie van EL&I heeft een concept gemaakt voor de nieuwe Natuurwet. Deze vervangt de huidige Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet en de Boswet. Het concept is besproken met maatschappelijke partijen en zal voorgelegd worden voor advies aan de Raad van State. Vervolgens moeten de Eerste en Tweede kamer nog over de wet beslissen. Verwacht wordt dat dat begin 2012 zal gebeuren.

De nieuwe natuurwetgeving zorgt voor vereenvoudiging in regelgevimg. Dat gaat niet zonder ingrijpende wijzigingen. In het kort betekent het een verruiming van plezierjacht, een herijking van de Ecologische Hoofdstructuur en het schrappen van robuuste verbindingen, het vervallen van de bescherming van bestaande natuurmonumenten en het vervallen van de Zorgplicht. Alleen de Natura 2000-gebieden (Europese natuurwetgeving) blijven overeind. Al met al betekent dit een behoorlijke verschraling voor de bescherming van natuur.  Verschillende maatschappelijke organisaties hebben daarom bezwaar aangetekend bij de minister.  

ontheffing tijdelijke natuur

woensdag 22 juni 2011

De ontheffing Tijdelijke Natuur is in het leven geroepen om te zorgen dat spontane natuur een kans krijgt en niet gezien wordt als een bedreiging voor de initiatiefnemer van een plan. Vaak moet jarenlang gewacht worden voor de bouw of aanleg kan beginnen. In die tijd kan een terrein leefgebied zijn voor planten en dieren. Soms beschermde en bedreigde soorten, zoals rugstreeppad en oeverzwaluw. Ook kan het terrein voor recreatie worden opengesteld. Om natuur, recreant en eigenaar tegemoet te komen is de ontheffing Tijdelijke Natuur opgesteld. InnovatieNetwerk heeft in een stappenplan uiteengezet hoe je als eigenaar of adviseur een ontheffing kunt aanvragen. Bekijk ook de brochure.

Nederland heeft 35.000 ha braakliggend terrein. Vaak moeten bedrijven namelijk 5-10 jaar wachten voor de bouw kan beginnen. In die tijd kunnen zich beschermde soorten vestigen (rugstreeppad, oeverzwaluw, visdiefje, poelkikker, orchideeën). Tijdelijke Natuur is een oplossing voor een probleem binnen de FFwet. De FFwet die bedoeld is om natuur te beschermen bleek juist negatief voor natuur uit te pakken. Juridische gezien is een ontheffing voor TN een uitzondering op de FFwet. Maatregelen worden genomen op bouwterreinen om te voorkomen dat beschermde soorten verschijnen (klepelen, afdekken, spuiten met gif). . Tijdelijke Natuur maakt het mogelijk om vooraf toestemming te vragen om beschermde soorten die zich vestigen weer te verwijderen als de bouw begint.

De grondeigenaar moet ontheffing aanvragen. Daarin moet worden aangegeven of er nu al beschermde soorten voorkomen. Ook moet worden aangegeven welke soorten zich zouden kunnen vestigen en hoe met de ontstane natuurwaarden wordt omgegaan. De wettelijke termijn voor een behandeling van aanvraag is 16 weken. Als er meer informatie nodig blijkt komt dar nog 4 weken bij, plus de tijd die aanvrager nodig heeft om deze gewenste informatie te leveren.

Voordelen zijn er voor beide partijen. De grondeigenaar loopt geen kans op vertraging, procedures en negatieve publiciteit als gevolg van gevestigde beschermde soorten. Ook hoeft hij niet te investeren in het voorkómen van vestiging. En natuur wint doordat (pionier)soorten een gunstiger staat van instandhouding genieten. En tenslotte heeft de natuurliefhebber en recreant tijdelijk een bijzonder natuurterrein om te beleven.

voorwaarden en uitgangspunten TN:– bestemming ligt vast, zal nog niet binnen een broedseizoen worden gerealiseerd
– aanvragen voor soorten die momenteel nog niet aanwezig zijn
– natuur mag voor minimaal een groeiseizoen haar gang gaan
– toestemming om TN te laten ontwikkelen gaat samen om deze weer te verwijderen
– gebied mag vrij toegankelijk zijn voor recreanten

stappenplan:
1 uitvoeren ecologische inventarisatie (maximaal 3 jaar)
2 inschatten welke soorten zich zouden kunnen vestigen
3 samenwerken met lokale natuurorganisatie (vrijwillig)
4a invullen Aanvraagformulier ontheffing artikel 75 FFwet
(vraag 1, kosten, ondertekening)
4b invullen Aanvraag Ontheffing Ffwet tbv Tijdelijke Natuur
(als bijlage: actieplan Tijdelijke Natuur)
6 opsturen formulieren naar DR
7 informeren omwonenden en belanghebbenden (persbericht/infobord)
mede om bezwaar aan te kunnen tekenen (termijn 6 weken)
8 geef natuur ruimte, eventueel gericht beheren (vrijwillig)
9 excursies geven ism lokale natuurorganisatie (vrijwillig?)
10 monitoren ontwikkeling natuur
11 voorbereiden werkzaamheden (voorafgaand broedseizoen)
aanpassen plan om gevestigde soorten alsnog te behouden (vrijwillig)

bron: InnovatieNetwerk 2011

Waar wij wonen

woensdag 20 oktober 2010

Willem van Toorn (1935), schrijver van verhalen, romans, poëzie en essays, heeft de Groeneveldprijs 2010 gekregen. De Groeneveldprijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of organisatie die zich inzet voor het debat over de groene ruimte. Rode draad in Van Toorns werk is zijn liefde voor het landschap ‘als prentenboek van ons geheugen’. Willem van Toorn nam de prijs in ontvangst en hield daarbij de lezing: ‘Waar wij wonen’.
‘Waar wij wonen’, titel van de Groeneveldlezing 2010, is vernoemd naar een van de bekendste Verkade-albums van Jac. P. Theijsse. Het verscheen in 1937 en bevat in het voorwoord een beschrijving van het karakter van het Nederlandse landschap. ‘We zullen dan zien, (aldus dit voorwoord) dat eigenlijk heel Nederland een merkwaardig complex van cultuur en natuur is te noemen…’

Van Toorn laat zien hoe landschappen rijk zijn aan betekenis en het geheugen van een streek en de daarin levende mens weerspiegelen. Maar uit economische gewin en politieke onverschilligheid worden het karakter van het landschap – en het geheugen – met de grond gelijkgemaakt. In onder andere zijn roman De rivier toont Van Toorn heel duidelijk zijn betrokkenheid met het landschap. Het grote landschapsboek, een keuze uit de stukken die Willem van Toorn de afgelopen vijftien jaar schreef over het landschap en onze omgang ermee, verschijnt in februari 2011 bij Uitgeverij Querido.

De Groeneveldprijs stimuleert de bewustwording en bevordert het debat over de verschillende vormen van gebruik van het landelijk gebied. De Groeneveldprijs ging eerder naar onder meer Geert Mak, Koos van Zomeren, Benny Jolink en Auke van der Woud.

(in NRC van 23 oktober 2010 staat de bekorte versie van de rede die Willem van Toorn hield bij de aanvaarding van de Groeneveldprijs op 20 oktober 2010) 

Startsein beleeftuin bij jubilerende ATV De Pioniers in Utrecht

vrijdag 3 september 2010

Tuinvereniging De Pioniers in Utrecht vierde deze zomer met allerlei festiviteiten haar 75-jarig bestaan. De redactie van het AVVN ging er eind juni op bezoek en had een gesprek met voorzitter Wiljo Tukker en lid en ecoloog Paul van Kan.  De Pioniers is een volgroeid tuinpark (more…)